เหตุผลที่กกต.สมควรลาออก V. เหตุผลที่เลขาฯครม.ลาออก

จากที่ได้ติดค้างกันมาในประเด็นกกต.ถูกจำคุกแล้วอะไรจะเกิดขึ้น? ประการแรกต้องมาพิจารณากันว่าพระราชกฤษฎีกาเลือกตั้งที่ได้ประกาศออกมาแล้วนั้นจะต้องถูกเลื่อนออกไปหรือไม่ ในกรณีนี้ท่าน อ. ปื๊ด เห็นว่าการสรรหากกต.โดยศาลฏีกาหรือโดยคณะกรรมการสรรหา หากกระทำตามรัฐธรรมนูญที่มีอยู่(โดยไม่มีการสมยอมหรือฮั๊วกัน) ก็น่าจะกินเวลาไม่น้อยกว่า 1 เดือน นอกจากนั้นเมื่อได้กกต.มาแล้วก็ต้องให้ระยะเวลาในการเรียนรู้งานพร้อมกับการประกาศและตรวจสอบคุณสมบัติสส.เพื่อเลือกตั้งในวันทึ่ 15 ตค.อีก เช่นนี้แล้วเห็นทีจะยากที่จะให้มีการเลือกตั้งในวันดังกล่าว หากเลือกตั้งได้จริงผมก็เห็นว่ามันก็คงจะมีข้ออ้างว่าไม่เป็นรรมได้อีก ซึ่งผู้ที่ชนะการเลือกตั้งในคราวหน้าก็ต้องรับกรรมไป
จะว่าไปก็เป็นเรื่องที่น่าแปลกอยู่เมื่อศาลมีหมายจำคุกกกต.ไปแล้ว แต่วันรุ่งขึ้นเจ้าหน้าที่สำนักงานกกต.ก็เอาใบลาออกมาให้กกต. ลงนาม ประการนี้น่าจะเป็นการหวังผลทางการเมืองมากกว่าการที่จะให้มีผลทางกฎหมาย เนื่องจากสถานภาพของกกต.ขาดไปตั้งแต่ถุกจำคุกตามหมายศาลแล้ว แม้คดีจะยังไม่ถึงที่สุดก็ขาดได้ตาม รัฐธรรมนูญมาตรา106 และในกรณีนี้จะไปอ้างคำพิพากษาศาลรัฐธรรมนูญว่าคดียังไม่ถึงที่สุดก็ไม่ได้(เช่นคดีทุจริตของเนวิน ชิดชอบ) เพราะศาลในบ้านเราเป็นระบบศาลคู่ขนาน คำพิพากษาระหว่างศาลมีค่าเทียบเท่ากัน จะเพิกถอนกันได้ก็แต่อาศัยกฎหมายที่ตนรับผิดชอบเท่านั้น ซึ่งในกรณีนี้เป็นคดีอาญา ศาลยุติธรรมก็สร้างหลักเองได้ ไม่ต้องอิงศาลรัฐธรรมนูญ

ทีนี้มาดูเหตุผลดีๆ ที่กกต.สมควรลาออก โดยคำสอนของอ.ปื๊ด โดยท่านได้กล่าวว่า "Justice is done and has to be seen to be done" หมายความว่า การประสาทความยุติธรรม ต้องทำให้ผู้อื่นเห็นด้วยว่าเป็นการประสาทความยุติธรรม ไม่ใช่แค่ทำตามกฎหมายบัญญัติ แต่ต้องเป็นการสร้างความชอบธรรมให้ส่วนใหญ่เห็นด้วยว่าเป็นความชอบธรรม ครั้นจะแยกความยุติธรรมมาอรรถาธิบาย ก็เห็นว่าจะแยกได้ออกมาเป็นสองส่วนคือ ความชอบด้วยกฎหมายบ้านเมือง(legality) กับความชอบธรรม(legistimacy) ความชอบด้วยกฎหมายนี้อาศัยพื้นฐานความชอบจากตัวกฎหมายซึ่งก็ต้องพิจารณากันต่อไปว่ากฎหมายนั้นดีหรือไม่ดี ออกโดยได้รับการยอมรับจากปวงชนหรือไม่ ส่วนความชอบธรรมนั้นอาศัยความรู้สึกที่ได้รับความเป็นธรรมและอาศัยการยอมรับ(perception)ของหมู่ชน หากจะถามว่าสองอย่างนี้อย่างใดมีความสำคัญกว่ากัน ผมก็คงจะจนใจเพราะสำคัญด้วยกันทั้งคู่ ความชอบด้วยกฎหมายก็ต้องได้รับการยอมรับว่ากฎหมายนั้นดีมีผลบังคับได้ ส่วนความชอบธรรมนั้นก็ดูจะเป็นการเลื่อนลอยเกินไปหากไม่มีกฎหมายมาจำกัดความเพราะความชอบธรรม หรือคุณธรรมทางกฎหมายของแต่ละคนไม่เหมือนกัน มีค่าไม่เท่ากันทำให้การให้ความหมายของคุณธรรมแตกต่างกันไป
สิ่งที่อ.ปื๊ดย้ำให้นักกฎหมายพึงสังวรไว้ก็คือ เราเป็นสายอาชีพที่อาศัยความเชื่อถือของประชาชน เมื่อใดก็ตามเราขาดความเชื่อถือในตำแหน่งหน้าที่ หรือพูดแล้วคนไม่เชื่อถือ แม้สิ่งที่เราพูดจะเป็นความจริงเป็นสิ่งที่ถูกต้องคนก็ไม่เชื่อ ดังนี้แล้วก็ป่วยการที่จะทำหน้าที่ต่อไป โดยเฉพาะในทางการเมืองที่ perception is reality ผมเทียบเอาได้ว่าเมื่อกล่าวดังนี้ก็หมายความว่า หากคนส่วนใหญ่มี perception อย่างแว่นสี แม้เราที่ไม่ใส่แวนเห็นถูกเห็นชอบอย่างไร คนส่วนใหญ่ที่สวมแว่นสีก็ย่อมไม่เข้าใจในสิ่งที่เราพูด
ดังนั้นเมื่อหันกลับมามองกกต. เมื่อคนส่วนใหญ่เห็นว่าไม่เป็นกลาง แม้ตนจะเป็นกลาง ก็ไม่ควรทำหน้าที่ต่อไปให้เกิดความแคลงใจ ผมจึงกระจ่างในเหตุผลดีๆที่กกต.ควรลาออกก่อนหน้านี้มาตั้งนานแล้ว